Checklist secten (Vermeersch)

Gevonden op het internet: een lijst met kenmerken van de hand van Etienne Vermeersch. De overeenkomst met de andere twee documenten op deze site is groot.

Kenmerken van sektarisme

1. Inpalming : de mate waarin men een meer of minder belangrijk deel van zijn leven, denken en handelen door de wereldbeschouwing laat bepalen (men kan bijvoorbeeld driemaal in het leven naar de kerk gaan of in een slotklooster intreden, met alle varianten daartussen). 

2. Groepsvorming : de mate van wederzijdse controle die de groepsleden op elkaar kunnen uitoefenen (in grote mate mogelijk bij het samen in één huis wonen). 

3. Hiërarchie : de mate van macht die de leidende figuren op de volgelingen kunnen uitoefenen, inclusief de mogelijkheid tot straffen en het verwekken van angst.

4. Charismatische leider : de macht kan ook volledig in handen zijn van een figuur die door iedereen als de “verlichte”, of de “Messias” wordt beschouwd. 

5. Afzondering van de wereld: de mate waarin de handelingen en gebruiken (bijvoorbeeld voeding, kledij, arbeid) afwijken van die van de omgeving of van het eigen verleden; afzondering van familie en vroegere vrienden, werkkring, enzovoort. 

6. Uitverkiezing : de leden van de groep kunnen ervan overtuigd zijn dat ze een apart statuut van “uitverkorenen” hebben; ze menen bepaalde informatie te hebben, of bepaalde dingen te kunnen, waarvan ze menen dat andere mensen die niet hebben of kunnen. 

7. Geslotenheid voor informatie: de mate waarin het contact met de media en met kritische of alternatieve informatie wordt verbroken. 

8. Irrationalisme van geloofsovertuigingen: de mate waarin de groepsleden bepaalde overtuigingen hebben die in strijd zijn met algemeen aanvaarde of wetenschappelijk onderbouwde opvattingen (bijvoorbeeld complottheorieën, het geloof in buitenaardse wezens, niet werkzame “geneesmethodes”, enzovoort). 

9. Proselytisme : de mate waarin de leden van de groep intense pogingen aanwenden om nieuwe leden te werven. 

In het algemeen kan men zeggen dat een beweging des te meer als een “sekte” kan worden betiteld, en een des te meer dogmatiserende, en verstarrende invloed heeft op zijn aanhangers, naarmate deze karakteristieken sterker aanwezig zijn. In extreme gevallen wordt het uiterst moeilijk om van opinie te veranderen. Niet alleen hangt men een fantasie aan, men is er ook aan vastgekluisterd, wat het einde betekent van alle vrijheid en redelijkheid.

(Uit Cursus Historisch overzicht van de wijsbegeerte, prof. E. Vermeersch. De link is ‘dood’, maar brengt je wel op de pagina van wijlen Etienne Vermeersch)